Fizičko-hemijska karakterizacija i klasifikacija meda sa teritorije Republike Srbije prema botaničkom i regionalnom poreklu primenom multivarijantne hemometrijske analize

Abstract

Cilj ove doktorske disertacije je karakterizacija srpskog meda i utvrđivanje vezeizmeđu glavnih konstituenata ispitivanih uzoraka i njihovog botaničkog i geografskogporekla, u okviru koje su analizirana 372 uzorka meda, od toga: 201 monoflorni med(167 uzorka bagremovog meda, 11 uzoraka lipovog meda, 23 suncokretova meda) i 171poliflorni med.Karakterizacija tri najvažnije monoflorne vrste meda zastupljene u Srbiji prikazana uovom radu je, pre svega, doprinos sve ukupnom ispitivanju evropskog monoflornogmeda, u koje srpski med do sada nije bio uključen. Analiza glavnih komponenata (PCA)i linearna diskriminantna analiza (LDA) su primenjene na dobijene reultate fizičkohemijskihparametara (sadržaj vode, električna provodljivost, ukupna kiselost,specifičnarotacija i pH-vrednost) sa ciljem otkrivanja osnovne sličnosti i obrazacagrupisanja među različitim botaničkim vrstama ispitivanih uzoraka meda. Na osnovurezultata PCA, fizičko-hemijski parametri se mogu koristiti za razlikovanje ove tribotaničke vrste meda. Linearna diskriminantna analiza rezultirala je pouzdanimmodelom klasifikacije sa visokom moći predviđanja koji se može uspešno primeniti zarazlikovanje ove tri monoflorne vrste meda (suncokretovog, lipovog i bagremovogmeda). Utvrđeno je da su varijable koje najviše utiču na razdvajanje uzoraka u skladu sanjihovim botaničkim poreklom: električna provodljivost, slobodna kiselost i pH.Dobijenim modelom je pokazano da osnovni fizičko-hemijski parametri mogu da sekoriste kao brz i pouzdan alat, dostupan velikom broju laboratorija za potvrdubotaničkog porekla ovet tri vrste meda.

The main goal of this PhD thesis is characterization of Serbian honey andestablishing links between the main constituents of the samples and their botanical andgeographical origin. A total of 372 honey samples were analyzed: 201 monofloralhoney (167 acacia honey, 11 linden honey, 23 sunflower honey), and 171 polyfloralhoney.Characterization of three most important unifloral honeys in Serbia presented in thisstudyis, firstly, contribution to the examination of European unifloral honeys, in whichSerbian has not been included. Principal Component Analysis (PCA) and LinearDiscriminant Analysis (LDA) were applied on the physico-chemical parameters (watercontent, electrical conductivity, free acidity, optical rotation and pH), in order tohighlight basic similarities and patterns of clustering among samples of honey withdifferent botanicl origin. According to PCA, studied physico-chemical parameters couldbe used for differentiation of three monofloral honey types. LDA resulted in a reliableclassification model with a high predictive power, allowing distinction of these threemonofloral classes (acacia honey, linden honey, sunflower honey). It is estimated thatthe variables that best discriminate the samples, according to their botanical origin are:electrical conductivity, free acidity and pH. The resulting model is showing that thebasic physical-chemical parameters can be used as a fast and reliable tool, available tothe most of laboratories, to confirm botanical origin of these three types of honey.In the study of polyfloral honey on the territory of Serbia, honey was characterized interms of mineral composition, sugar content and basic physico-chemical parameters(water content, electrical conductivity, pH, titratable acidity and optical rotation). Total164 samples of polyfloral honey were collected from different regions of Serbia.