Sinteza i ispitivanje biološke aktivnosti cikloalkiltio-derivata 2-terc-butil-1,4-benzohinona i avarona

Abstract

Razvoj i napredak na poljima medicine i hemije uticali su na produžavanje prosečnog životnog veka i smanjenje stope smrtnosti kod ljudi. Doprinos hemije u medicini se ogleda u otkrivanju i dizajniranju novih lekova. Otkriće novih oboljenja, razvijanje rezistentnosti kod bakterija na poznate antibiotike, ispoljavanje neželjenih efekata poznatih lekova po čoveka i još mnogi drugi faktori, iziskuju stalnu potrebu za istraživanjem i sintezom biološki aktivnih supstanci koje imaju potencijalna lekovita svojstva. Jedan od izvora biološki aktivnih jedinjenja su sekundarni metaboliti nađeni kod morskih sunđera. Uglavnom nepokretni, vezani više ili manje za morsko tlo, sunđeri su razvili različite odbrambene sisteme protiv raznih predatora i parazita,uključujući bakterije i gljivice . Suočeni sa drugim organizmima, ove životinje predstavljaju bogat izvor biološki aktivnih jedinjenja. Marinski sunđeri su intenzivno istraživani u prethodnih šezdeset godina usled velike raznovrsnosti njihovih sekundarnih metabolita. Da bi se dobilo osnovno jedinjenje sa adekvatnom biološkom aktivnošću iz kog se može razviti potencijalni lek, neophodno je izolovati, identifikovati, okarakterisati, i eventualno modifikovati ova jedinjenja. U ovom radu se bavimo sintezom, karakterizacijom cikloalkiltio derivata prirodnog proizvoda sunđera Dysidea avara, avarona i mimetika avarona, 2-terc-butil-1,4-benzohinona, kao i testiranjem biloške aktivnosti ovih jedinjenja. 2-terc-butil-1,4-benzohinon je korišćen kao model sistem, s obzirom na to da je jeftiniji i komercijalno dostupniji od prirodnog proizvoda, imitira regioselektivnost avarona i donekle voluminoznost. Da bi se dobili ovi derivati, korišćeni su odgovarajući komercijalno dostupni tioli u reakciji Majklove adicije.