Brine Shrimp Lethality Bioassay of Selected Centaurea L. Species (Asteraceae)

Abstract

Ether extracts of 15 Centaurea L. species (Asteraceae) methanol extracts of 12 species, and cnicin isolated from C derventana were tested for general bioactivity using the brine shrimp lethality test. Cnicin showed the most potent activity with LC50 0.2. Also, ether extract of C. splendens showed significant activity with LC50 7.3, as did methanol extract of C. arenaria with LC50 12.4.

U radu je ispitivana biološka aktivnost metanolnih i etarskih ekstrakata 18 vrsta roda Centaurea pomoću Biotesta Artemiasalina. Vrste ovog roda predstavljaju značajne prirodne izvore biološki aktivnih sekundarnih metabolita. Takođe, određena je i biološka aktivnost (toksičnost) seskviterpenskog laktona knicina, čiste supstance, izdvojene iz C. derventana. Ekstrakti su dobijeni ekstrakcijom 5 g listova u etru i metanolu, knicin je izolovan iz C derventana, prema Tešević et. al. (1998). Uzorci i test su pripremljeni i sprovedeni prema 2Meyeret al. (1982) i McLaughlin (-1991). Kao kontrola korišćen je kalijum dihromat (VI). Utvrđeno je da metanolni i etarski ekstrakti svih ispitivanih vrsta pokazuju značajnu biološku aktivnost. Najveću aktivnost ispitivanih metanolnih ekstrakata pokazao je ekstrakt vrste C. arenaria LC50 12.4 μg/ml, dok je najmanju aktivnost pokazala vrsta C. chrysolepis, čija vrednost LC50 iznosi 277.7 μg/ml. Najveću aktivnost etarskih ekstrakata pokazao je ekstrakt vrste C. splendens, čija vrednost LC50 iznosi 7.3 μg/ml, a najmanju aktivnost pokazala je vrsta C. scabiosa čija vrednost LC50 iznosi 2605.9 μg/ml, tj. - gt 1000. Seskviterpenski lakton knicin je pokazao najveću biološku aktivnost (LC50 0.2μg/ml). Rezultati biotesta soni račić (Artemia salina Leach) pokazuju značajnu aktivnost svih ispitivanih ekstrakata analiziranih vrsta roda Centaurea. Naši rezultati, literaturni podaci, kao i upotreba vrsta roda Centaurea u etnomedicini, navode na zaključak da je istraživanje vrsta ovog roda sa aspekta biološke aktivnosti kako ukupnog ekstrakta, tako i pojedinačnih komponenti, veoma značajno. Pored ostalog, na osnovu rezultata može se zaključiti da biotest soni račić predstavlja jednostavan, statistički prihvatljiv, brz i pouzdan metod za detekciju komponenti viših biljaka koje mogu ispoljavati čitav spektar farmakoloških aktivnosti.